Niskokaloryczne i bogate w łatwo przyswajalne biało oraz błonnik pokarmowy – mowa o grzybach, które Polacy chętnie zbierają i spożywają. Są cenione nie tylko za ich smak, ale także za ich wpływ na zdrowie. Które grzyby warto zbierać? Jaka jest różnica pomiędzy grzybami niejadalnym a trującymi? I najważniejsze – jak uniknąć zatrucia grzybami? Podpowiadamy.
Wkrólestwie grzybów wyróżnić można aż dwa tysiące gatunków jadalnych, co wiąże się z wielowiekową tradycją uprawiania ich, szczególnie w krajach azjatyckich. W Europie grzyby najczęściej wykorzystywane były w kuchniach słowiańskich, w tym także w Polsce, gdzie od wielu lat cenione są za ich smak i aromat. W ostatnich latach okazało się jednak, że – poza świetnymi właściwościami organoleptycznymi – są także dobrym źródłem substancji prozdrowotnych.
Wartości odżywcze grzybów zależą od ich gatunku. Świeże grzyby są niskokaloryczne (dostarczają średnio 50–70 kcal w 100 g produktu), mają dość dużą zawartość wody. Ich wartość odżywcza wynika z obecności stosunkowo łatwo przyswajalnych białek oraz błonnika pokarmowego, regulującego trawienie. Ponadto grzyby zawierają cenne składniki mineralne (chrom, cynk, fluor, fosfor, jod, kobalt, mangan, miedź, potas i selen) oraz witaminy (głównie z grupy B: B1, B2, B6 oraz prowitaminę witaminy D).
Obok wymienionych zalet konsumpcyjnych grzyby należą do produktów ciężkostrawnych, długo zalegających w żołądku. Z tego powodu nie powinny być spożywane przez dzieci przed ukończeniem 7. roku życia oraz osoby starsze i z problemami gastrycznymi.
Grzyby ze względu na przydatność do spożycia przez ludzi podzielić można na jadalne i niejadalne oraz trujące. Grzyby niejadalne nie są odpowiednie do spożycia ze względu na ich smak, zapach, twardość lub zawarte toksyny. Psują smak potrawy, mogą także powodować dolegliwości pokarmowe. Grzyby trujące różnią się od grzybów niejadalnych tym, że zawarte w nich toksyny są bardziej szkodliwe, a ich spożycie może powodować poważne konsekwencje dla zdrowia, w tym także śmierć. Z tego powodu tak ważne jest, aby zbierać grzyby, które się zna i co do których jest się pewnym. Zwłaszcza, że duża ilość grzybów jadalnych i trujących jest do siebie bardzo podobna.
Co roku setki osób umierają na skutek zatrucia grzybami. Warto o tym pamiętać. Najbardziej znanym bohaterem tych smutnych statystyk jest muchomor sromotnikowy, mylony z młodą kanią. Dlatego pamiętajmy - nigdy za wiele ostrożności. A gdy ktoś z domowników, nawet wiele godzin po zjedzeniu grzybowego dania, poczuje się źle, będzie mieć biegunkę, wymioty, dreszcze, natychmiast skontaktuj się z lekarzem i opowiedz mu o posiłku z grzybów. Jeśli zachowała się resztka potrawy - warto wziąć ją ze sobą do lekarza. Szybka interwencja może uratować życie.